3 listopada 2024 16:32

Nity dębowe

Nity dębowe, 1) drewno dębowe do wyrobu beczek, baryłek, kadzi i innych wyrobów bednarskich. 2) Deski dębowe wykorzystywane jako źródło garbników, ligniny i innych związków w procesie dojrzewania brandy spirytusowej w emaliowanych zbiornikach oraz do przygotowywania win twardych, takich jak madera. Do dojrzewania spirytusu koniakowego używane są cięte klepki dębowe o grubości 18-45, szerokości 60-150, długości 600-1150 mm, wykonane z dębu o gęstym drewnie w wieku 70-100 lat, rosnącego głównie w południowo-zachodnich regionach Ukrainy, Tatarstanu, Mari Eł i Czuwaszji. Nity z drewna dębowego przechowywane są w stosach pod zadaszeniem przez okres co najmniej 3 lat. Dopuszcza się stosowanie nitów z sękami i pęknięciami, bez śladów rozkładu i pleśni. Aby poprawić smak alkoholu koniakowego i przyspieszyć produkcję, hydroliza, utlenianie i inne procesy zachodzące w drewnie dębowym podczas naturalnej fermentacji są intensyfikowane przez obróbkę wstępną. Nity są traktowane przez podwójne moczenie w zimnej wodzie, a następnie 3-4 dni moczenia, 20 minut parowania gorącą parą, a następnie płukanie zimną wodą i usunięcie nadmiaru wody z odpływu. Nity dębowe ługowane 0,3% roztworem sody kaustycznej 2-6 dni w temp. 10°C do 25°C, po odsączeniu ługu myte 3-4 razy w 8-12 godzin zimną wodą i suszone 6 dni w wentylowanym pomieszczeniu lub jeden dzień w suszarni w temp. 45°C. W przypadku obróbki cieplnej nit przechowuje się przez 5-7 dni w temperaturze 105°-125°С lub 2-5 dni w temperaturze 125°-140°С z silnym dopływem powietrza do uzyskania jasnobrązowego koloru. Spłukać zimną i ciepłą wodą. Ta ostatnia metoda oczyszcza 50% nitów potrzebnych do napełnienia zbiorników, pozostałe 50% jest oczyszczane metodą konwencjonalną (ostra para). Znane są również metody polegające na poddawaniu szczypiec dębowych działaniu słabych roztworów kwasów (solnego i siarkowego), amoniaku, nadtlenku wodoru, kwasu octowego miedzi, napromieniowaniu promieniami y oraz aktywacji tlenem pod ciśnieniem. Szczególnie skuteczna jest obróbka cieplna drewna dębowego, której towarzyszy spadek zawartości celulozy, a wzrost zawartości ligniny, hemiceluloz i cukrów redukujących. Stwarza to korzystne warunki do "starzenia się" drewna i powstawania cennych składników, w tym aldehydów aromatycznych, które pojawiają się w koniakowych trunkach po długim okresie leżakowania w dębie. Po 3-5 krotnym użyciu górne 1-2 mm warstwy klepki dębowej są zubożone w garbniki, ligninę, węglowodany i inne związki, które przeszły do spirytusu brandy. Dla dalszego użytkowania zaleca się odnowienie ich powierzchni poprzez usunięcie 1-2 mm warstwy drewna.

Literatura: Skurikhin I. M. Chemia produkcji koniaku. - Moskwa, 1998; Przetwarzanie drewna dębowego do produkcji koniaku. - Winiarstwo i uprawa winorośli w ZSRR, 1978, nr 1.